چرا دکترا در خارج؟!

همه افرادی که این متن را مطالعه می کنند حتما گوشه چشمی به مهاجرت و تحصیل در خارج از کشور دارند، حال اگر شما دانشجوی دکتری باشید یا فارغ التحصیل این مقطع از دانشگاه های کشور عزیزمان ایران باشید، احتمالا این متن برای شما پربار تر هم خواهد بود.

در مسیر شرکت برای خودم قدم میزنم. فکر این تناقض مرا بیخیال نمی گذارد. وحید و محمدرضا هر دو از درسخوان های مدرسه تیزهوشان علامه بودند، هر دو هم پشتکار خوبی داشتند. چرا تفاوت؟!

متن قبل، گوشه ای از زندگی هر فارغ التحصیل دانشگاهی در ایران است. گوشه تلخ از ادامه تحصیل در مقطع دکترا در ایران و قسمت شیرین فاند و بورسیه گرفتن در خارج از ایران. به همین بهانه و به امید بهبود تفاوت های تحصیل در مقطع دکتری در ایران و در خارج از ایران را مرور می کنیم.

1- دانشجوی مقطع دکتری در خارج از ایران بورسیه می گیرد و یک دانشجوی ایرانی خیر!
دکتری در خارج از ایران خیلی وابسته به صنعت می باشد. چرا که کشورهای خارجی اکثرا صنایع خصوصی دارند و به دلیل رقابت بالایی که در بین آن ها وجود دارد نیاز به به روز رسانی محصولات خود دارند. به روز رسانی محصولات به طور مشخص از راه دانشگاه می گذرد و صنایع و سازمان ها وابسته به دانشگاه هستند. بودجه تحقیقاتی صنایع به سمت دانشگاه ها سرازیر می شود و مقداری از آن تبدیل به گرنت و فاند برای یک دانشجو در گروه تحقیقاتی استاد می شود. ولی یک صنعت مثل صنعت خودروسازی در ایران را برای خود تصور کنید. آیا این صنعت با این حجم تقاضا و ….  نیاز به به روز رسانی برای خودش می بیند؟

متاسفانه علم و عمل در کشور ما، زمین تا آسمان فاصله دارند.

در حال حاضر گرنت دانشجویان دکتری در ایران حدودا 20 میلیون تومان است، در حالیکه گرنت یک پروژه تحقیقاتی به عنوان مثال در فنلاند می تواند تا ده ها هزار دلار هم باشد. دانشجوی دکتری در کشورهای اروپایی از نظر مالی دغدغه ندارد و علاوه بر داشتن اکثر تجهیزات، نیازهای مالی ماهانه خود را از دانشگاه تحت عنوان حقوق دوره دکتری ( حدود 2500 یورو در ماه) دریافت می کند.

2- کیفیت و خروجی تحقیقات
اگر با مواد پلیمیری سر و کار داشته باشد، حتما یکی از کارهایی که انجام باید داد، گرفتن تصاویر از سطح نمونه هایتان می باشد. یک محقق ایرانی برای این کار احتمالا سراغ sem می رود. همه شما مشکلات و محدودیت های این آزمون را در ایران می دانید، ولی یک محقق هلندی در آزمایشگاه خودش دسترسی به این آزمون آن هم به صورت شبانه روزی دارد.

کیفیت کار این دو نفر با هم قابل مقایسه است؟ سرعت پیشرفت این دو فرد چطور؟

3- سطح دانشگاه ها و آموزش در آن ها
دانشگاه های تهران، مشخصا در سال های اخیر رشد زیادی داشته اند و در تولید علم دنیا پیشرفت کرده اند ولی باز هم در خوش بینانه ترین رتبه بندی های دنیا با دانشگاه های کشورهای اروپایی، آمریکایی و حتی آسیایی فاصله دارند.

چه فاکتوری این تفاوت ها را باعث می شود و چه نتیجه ای دارند؟

4- در دسترس بودن اساتید و پاسخگو بودن آن ها
بسیاری از دوستان ما از تجربه ارتباط موثر و دوستانه با اساتید خود در خارج از کشور صحبت می کنند ولی تعداد محدودی از اساتید ایرانی متاسفانه چند شغله بوده اند که باعث می شود تا یک دانشجو و عمر وی در الویت چندم آن استاد قرار بگیرد.

5- افزایش بی رویه دانشجویان دکتری در ایران
آیا برای افزایش سهمیه ها در مقطع دکتری در چند سال اخیر برنامه ای در نظر گرفته شده است؟ ظرفیت اشتغال افزایش یافته است؟ چرا برخی از پایان نامه ها در زیرزمین کتابفروشی های انقلاب تولید می شود؟!

 در صورتی که در کشورهای سطح اول دنیا ابتدا نیاز بازار را می سنجند و سپس برای استخدام یک دانشجوی دکتری تصمیم گیری می شود.

6- تجربه زندگی در یک محیط بین الملل
قطعا زندگی در یک کشور پیشرفته دید بازتری به انسان ها می دهد و می تواند مزایایی فراوانی چه از نظر فکری، چه از نظر اقتصادی و …. برای دانشجو داشته باشد. هم چنین فواید آن به کشور عزیزمان ایران هم بازخواهد گشت.

7- تفاوت های قانع کننده دیگر
برای برخی از ما می توانند سایر دلایل که برخی از آن ها بسیار پراهمیت نیز می باشند، برای تصمیم گیری مفید واقع شود ولی باید بدانیم که برخی تفاوت ها بسیار بنیادی بوده و نیاز است تا هر چه سریع تر حل و فصل گردند تا هم به پیشرفت کشور خودمان کمک شود و هم دانشجویان ایرانی برای کیفیت تحصیل مجبور به مهاجرت اجباری نشوند. در هر صورت چه با تحصیل دکتری در خارج و چه با تحصیل این مقطع در ایران، امیدوار هستیم که برآیند این اتفاقات به نفع سیستم آموزشی و کاری کشور عزیزمان ایران باشد، تا تحصیل دکتری در ایران مرثیه ای برای یک رویا نباشد.

نظر شما درمورد ادامه تحصیل در مقطع دکتری چیست؟! انتخاب شما ایران است و یا یک کشور خارجی؟ دلایل خود را برایمان بنویسید